شوری خاک و تشکیل لایه سخت سطحی (سله)، دو مورد از بزرگترین موانع تولید محصول باکیفیت در بسیاری از مناطق کشاورزی ایران هستند. این مشکلات باعث کاهش نفوذ آب، خفگی ریشه و مسمومیت گیاه شده و در نهایت، زحمات یک سال زراعی را هدر می دهند. بنابراین سوال کشاورزان این است که چگونه میتوانم شوری خاک را به سرعت کاهش دهم و از سله بستن خاک جلوگیری کنم؟
پاسخ سنتی به این مشکل، استفاده از گچ کشاورزی بوده است. اما امروزه، با پیشرفت تکنولوژی، نسل جدیدی از اصلاح کنندههای خاک با نام گچ مایع یا سوسپانسیون سولفات کلسیم به بازار عرضه شده است که راهکاری بسیار سریعتر، کارآمدتر و آسانتر برای حل این مشکلات ارائه می دهد. این مقاله به شما نشان می دهد که گچ مایع چیست و چگونه می تواند به سرعت، جانی دوباره به خاک شما ببخشد.
قبل از پرداختن به راه حل، باید عمق مشکل را درک کنیم. خاک شور و سدیمی و خاکی که دچار سله بستن می شود، دو روی یک سکه هستند که رشد گیاه را مختل می کنند.
در خاکهای شور و سدیمی، غلظت بالای نمک، به ویژه سدیم (Na)، باعث می شود که ریشه گیاه نتواند آب را به درستی جذب کند، حتی اگر خاک مرطوب باشد. این پدیده که به آن «خشکی فیزیولوژیک» می گویند، باعث پژمردگی و توقف رشد گیاه می شود. علاوه بر این، سدیم اضافی با تخریب ساختمان خاک، آن را فشرده و نفوذناپذیر می کند.
سله، لایه سخت و فشردهای است که پس از آبیاری یا بارندگی در سطح خاک تشکیل می شود. این لایه سخت مانع از نفوذ آب و هوا به داخل خاک شده و از جوانه زنی بذرها و رشد ریشهها جلوگیری می کند. سله بستن، راندمان آبیاری را به شدت کاهش داده و باعث هدررفت آب گرانبها می شود.
برای دهه ها، راه حل اصلی برای مبارزه با این مشکلات، استفاده از گچ کشاورزی بوده است.
این یک نکته بسیار مهم است. گچ کشاورزی، همان سنگ گچ خام و طبیعی (سولفات کلسیم آبدار) است که هیچگونه فرآوری حرارتی روی آن انجام نشده است. در مقابل، گچ ساختمانی حاصل پخت سنگ گچ در کوره است که پس از مخلوط شدن با آب، سفت و سخت می شود و استفاده از آن در کشاورزی نه تنها مفید نیست، بلکه به خاک آسیب جدی می رساند.
فرمول شیمیایی گچ کشاورزی، سولفات کلسیم (CaSO4) است. عملکرد اصلی آن در خاک، یک جایگزینی ساده اما حیاتی است: یون کلسیم (Ca2+) که یک عنصر مفید و ضروری برای ساختمان خاک است، جایگزین یون سدیم (Na+) مضر در ذرات خاک می شود. سدیم آزاد شده، به صورت محلول درآمده و با آبیاری سنگین (آبشویی) از دسترس ریشه خارج می شود.
با وجود کارایی گچ کشاورزی سنتی (پودری)، استفاده از آن با چالش هایی مانند سختی در پخش یکنواخت و سرعت اثر پایین همراه است. گچ مایع به عنوان یک راهکار مدرن، این مشکلات را برطرف کرده است.
برای بهرهمندی کامل از مزایای این تکنولوژی نوین، شرکت «به رشد کویر رفسنجان» محصولی پیشرفته و تخصصی با نام ماکس ژیپس (Max Gyps) را ارائه می دهد. این محصول فراتر از یک گچ مایع ساده است و با یک فرمولاسیون ارگانیک و هوشمندانه، حداکثر کارایی را برای احیای خاک شما فراهم می کند.
ماکس ژیپس یک سوسپانسیون گچ مایع آلی است که با اسید پلی کربوکسیلیک غنی شده است. این فرمولاسیون پیشرفته، مزایای متعددی را به همراه دارد:
ماکس ژیپس به ماکس با جایگزینی سدیم و بهبود ساختار خاک، فضای خالی بین ذرات خاک (تخلخل) را افزایش می دهد. این کار باعث بهبود تهویه و نفوذ اکسیژن به ناحیه ریشه شده و محیطی ایدهآل برای رشد و گسترش ریشهها فراهم می کند. ریشه قویتر به معنای جذب بهتر آب و مواد غذایی و در نهایت، گیاهی سالمتر و پربارتر است.
نحوه و مقدار مصرف گچ مایع در باغات پسته و مزارع
بهترین روش مصرف گچ مایع، از طریق کودآبیاری است.
بهترین زمان استفاده از گچ کشاورزی، در فصل پاییز و زمستان برای آبشویی زمستانه، و یا در طول فصل رشد برای بهبود سریع نفوذپذیری آب و کاهش اثرات تنش شوری است.
قیمت گچ مایع کشاورزی به عواملی چون غلظت سوسپانسیون، کیفیت و خلوص مواد اولیه، و فرمولاسیون (مانند غنی سازی با اسیدهای آلی) بستگی دارد. سرمایهگذاری روی یک محصول باکیفیت و پیشرفته مانند ماکس ژیپس، با افزایش راندمان مصرف آب و کود و بهبود چشمگیر عملکرد محصول، در نهایت بسیار مقرون به صرفه خواهد بود.
با توجه به تنوع محصولات و نیازهای متفاوت هر باغ، برای اطلاع از قیمت دقیق و دریافت مشاوره تخصصی جهت انتخاب بهترین راهکار برای باغ خود، توصیه میشود با کارشناسان فروش شرکت به رشد کویر رفسنجان تماس حاصل فرمایید. شما میتوانید برای خرید اینترنتی یا حضوری محصولات، از طریق راههای ارتباطی شرکت اقدام نمایید.
سوالات متداول
خیر، به هیچ وجه. گچ مایع کشاورزی سوسپانسیونی از ذرات بسیار ریز گچ خام (سولفات کلسیم طبیعی) است. استفاده از گچ ساختمانی در کشاورزی به خاک آسیب جدی می زند.
برای اصلاح شوری، بهترین زمان اواخر پاییز و زمستان است تا با استفاده از بارندگی و آبیاری زمستانه، سدیم از خاک شسته شود. برای بهبود نفوذپذیری آب در طول فصل رشد نیز میتوان از آن استفاده کرد.
بله، گچ مایع برای تمام گیاهانی که در خاکهای شور، سدیمی و فشرده کشت می شوند، بسیار مفید است. پسته به شوری بسیار حساس است و استفاده از گچ مایع یکی از بهترین راهکارها برای بهبود شرایط رشد این درخت ارزشمند است.
گچ کشاورزی به طور کلی یک ماده اصلاحی ایمن است. با این حال، استفاده بیش از حد و غیرکارشناسی از هر مادهای می تواند تعادل عناصر غذایی خاک را بر هم بزند. همیشه توصیه می شود طبق دوز پیشنهادی و در صورت امکان بر اساس آزمون خاک عمل کنید.
عضویت در خبرنامه بهرشد کویر رفسنجان