حداقل زمان لازم در یک محدوده دمایی مشخص، جهت سرما دهی یک رقم در طی فصل رکود که موجب از سرگیری رشد طبیعی آن رقم در فصل رویش می شود، اصطلاحا نیاز سرمایی آن رقم نامیده می شود.

✍🏻عوامل تاثیر گذار بر نیاز سرمایی

۱. ژنتیک یا نوع رقم: نیاز سرمایی در ارقام مختلف، متفاوت است.

۲. بافت خاک: نیاز سرمایی درختان پسته در اراضی با بافت سنگین(رسی) بالاتر از نیاز سرمایی درختان در اراضی با بافت سبک(شنی) می باشد.

۳. سن درخت: با افزایش سن درختان، نیاز سرمایی آن ها نیز افزایش می یابد.

۴. میزان شوری آب و خاک: نیاز سرمایی در مناطق با آب و خاک شور بالاتر از نیاز سرمایی درختان در مناطق با آب و خاک شیرین است.

✒️اثرات نامطلوب عدم تامین نیاز سرمایی

۱-ناهماهنگ بیدار شدن درختان (ناهماهنگی رویش جوانه های رویشی و زایشی)،

۲-کاهش تعداد گرده، عدم گرده افشانی مناسب و در نتیجه تنک شدن خوشه ها و افزایش پوکی

۳-ریزش جوانه های گل در ابتدای فصل رشد

۴-کاهش رشد میانگره ها

۵- کاهش تعداد برگچه و کاهش سطح برگ

۶-تشکیل میوه به صورت انتهایی روی شاخه های سال جاری

۷- تشکیل میوه کم حتی در سال های پر محصول

۸- عدم تشکیل جوانه گل برای سال آینده

۹- عدم رشد مناسب شاخه ها، ایجاد شاخه های نازک و ضعیف و افزایش عارضه سرخشکیدگی

📝راهکار مناسب جهت برطرف کردن نیاز سرمایی

محلول پاشی درختان با روغن امولسیون شونده(ولک) به میزان و در زمان مناسب، باعث شکستن رکود درختان و برطرف شدن مشکل کمبود نیاز سرمایی در درختان پسته می شود.

آیا محلول‌پاشی با روغن ولک برای درختان پسته ضروری است؟

از یک دهه پیش، به دلیل افزایش نسبی دما در طول فصل پاییز و زمستان، نیاز سرمایی درختان پسته، مخصوصا رقم اکبری به میزان لازم تامین نگردید و ضرورت استفاده از روغن ولک در بیشتر سال ها ضروری تشخیص داده شده است.

در پاییز و با سرد شدن هوا، در تمامی درختان خزان کننده، هورمونی به نام اسید آبسیزیک (ABA) تولید می شود که یک بازدارنده رشد بوده و همچنین همچون ضد یخ، گیاه را در برابر سرمای شدید زمستان محافظت میکند. از وظایف این هورمون ایجاد لایه جدا کننده در محل دمبرگ و در پی آن ریزش برگ و به خواب رفتن درخت می باشد. برای شکسته شدن فرمول این اسید و بیدار شدن از خواب و رکود زمستانه، درختان نیازمند یک میزان مشخص سردی هوا بین صفر تا هفت درجه سانتی گراد در طول فصل خزان می باشند که نیاز سرمایی نامیده می شود و در رقم های مختلف (اکبری، فندقی، احمد آقایی و…) متفاوت است. مثلا رقم اکبری به حدود ۱۲۰۰ ساعت، رقم اوحدی به حدود ۹۰۰ ساعت، رقم احمد آقایی به حدود ۷۰۰ ساعت و رقم کله قوچی به حدود ۶۰۰ ساعت سرمای بین صفر تا هفت درجه نیاز دارند تا بتوانند هورمون بازدارنده رشد را از بین برده و در بهار به خوبی سبز شوند.

محلول پاشی روغن ولک بر روی درختان، باعث می شود تا روزنه های گیاه بسته شود و تنفس گیاه بالا رفته در نتیجه باعث شکسته شدن مواد بازدارنده گردد تا درخت بتواند در بهار به موقع سبز شود. سایر ارقام تنها در مناطقی که خاک سنگین (خاک رس) دارند و یا کم آب هستند و یا از آبهای شور استفاده می کنند و این مسئله باعث تاخیر در سبز شدن درختان می شود، می تواند از روغن ولک به میزان توصیه شده استفاده نمایند.

مواردی که بایستی در روغن پاشی رعایت نمود

✅ هرس را قبل از روغن پاشی به اتمام برسانید.

✅ محلول پاشی روغن ولک از ۱۵ بهمن تا قبل از ۵ اسفند ( بعد از یخ بندان های زمستانه) بهتر است انجام شود.

✅ از روغن پاشی در هوای گرم(بالای ۳۳ درجه سانتی گراد) یا سرد(کمتر از ۲- درجه سانتی گراد)خودداری گردد.

✅ بهتر است حداقل تا ۷۲ ساعت پس از روغن پاشی بارندگی نباشد. در صورت بارندگی، روغن پاشی با نصف دز معمول، تکرار نمائید.

✅حداقل دز مصرف اثربخش روغن، ۳۰ لیتر در هزار و حداکثر دز توصیه شده، ۶۰ لیتر در هزار است. استفاده از دزهای کمتر یا بیشتر توصیه نمی شود.

✅جهت روغن پاشی، از آب شیرین یا سبک با EC پایین استفاده شود.

✅قبل از ریختن روغن در تانکر سمپاش، آن را به خوبی در ظرفی جداگانه، رقیق نمائید.

✅بلافاصله بعد از ریختن روغن در تانکر، روغن پاشی را آغاز کرده و بهتر است در حین روغن پاشی، همزن تانکر سمپاش کار کند.

✅ از اختلاط روغن ولک با کودهای حاوی سولفات ها و قارچ کش های مسی و گوگردی خودداری گردد. حداقل ۱۰ روز قبل و بعد از روغن پاشی، از استفاده از این ترکیبات خودداری نمائید.

✅ روغن پاشی باید به نحوی باشد که کل قسمت های درخت به طور کامل آغشته شود.

✅ از روغن پاشی روی درختان ضعیف یا بیمار خودداری فرمائید. همچنین درختان تحت تنش شدید، به ویژه خشکی نباشند.

✅ از روغن پاشی روی درختان نر زود گل خودداری نمائید.

🌱استفاده از روغن های بی کیفیت در دراز مدت موجب خشک شدن و مرگ قطعی درختان پسته خواهند شد.